Belanjawan 2026: RM6.9 Bilion Untuk Sabah Bukan Sumbangan, Ia Hak Di Bawah MA63

KOTA KINABALU, 11 Oktober 2025 — Change Advocate Movement Sabah(CAMOS) hari ini menyambut baik pengumuman Perdana Menteri Datuk Anwar Ibrahim mengenai peruntukan RM6.9 bilion kepada Sabah di bawah Belanjawan Persekutuan 2026, namun menegaskan bahawa jumlah ini tidak seharusnya dilihat sebagai hadiah atau ihsan, sebaliknya merupakan hak mutlak Sabah di bawah Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).

“Kami menghargai pengiktirafan terhadap keperluan pembangunan Sabah, namun rakyat tidak boleh terpedaya dengan angka besar tanpa memahami realitinya. Ini bukan hadiah daripada Putrajaya — ia hanyalah sebahagian kecil daripada jumlah sebenar yang sepatutnya diterima oleh Sabah di bawah tanggungjawab kewangan Persekutuan,” kata BoPiMaFo dalam satu kenyataan.

CAMOS menjelaskan bahawa walaupun angka RM6.9 bilion kelihatan besar, isu sebenar adalah pelaksanaan dan ketelusan. Banyak projek pembangunan di bawah kerajaan GRS sebelum ini didapati lewat, mengalami ketirisan dan kekurangan pemantauan awam yang berkesan.

“Setiap sen mesti diurus dengan telus. Kami menuntut laporan kemajuan suku tahunan yang memperincikan projek mana telah disiapkan, siapa kontraktornya, dan berapa kos sebenar. Rakyat Sabah hanya akan percaya kepada peruntukan RM6.9 bilion ini sekiranya jumlah penuh disalurkan ke perbendaharaan negeri selewat-lewatnya Januari 2026. Sabah tidak boleh lagi dijadikan ‘kolam dana’ untuk kroni politik,” tambah kenyataan itu.

CAMOS turut menegaskan bahawa peruntukan ini tidak boleh dijadikan alasan untuk melengah-lengahkan tuntutan perlembagaan Sabah terhadap 40% hasil bersih Persekutuan yang kini sedang diperjuangkan di bawah MA63.

“Kita tidak boleh mengelirukan antara bantuan pembangunan dengan hak hasil negeri. Kedua-duanya berbeza sama sekali. RM6.9 bilion ini datang daripada belanjawan tahunan — tetapi hak 40% hasil Persekutuan adalah hak perlembagaan yang masih belum ditunaikan,” tegasnya.

Menurut CAMOS, retorik berterusan kerajaan GRS tentang “mengekalkan hubungan baik dengan Kerajaan Persekutuan” semakin tidak bermakna, kerana rakyat biasa di Sabah masih belum melihat peningkatan nyata di peringkat akar umbi.

“Selepas empat tahun di bawah pemerintahan GRS, kemiskinan luar bandar kekal tinggi, jalan raya masih rosak, dan masalah bekalan air terus berlarutan. Rakyat berhak bertanya — ke mana perginya semua wang ini?” soal CAMOS.

Pertubuhan itu menegaskan bahawa apa yang benar-benar diperlukan oleh Sabah bukan sekadar peruntukan besar daripada Kuala Lumpur, tetapi kuasa untuk mengurus kewangannya sendiri, autonomi penuh dalam pelaksanaan projek, serta penubuhan badan pemantau bebas bagi mengelakkan ketirisan dan penyalahgunaan kuasa.

“Sabah mesti dilayan sebagai rakan setara kepada Kerajaan Persekutuan — bukan sekadar penerima dana. Inilah semangat sebenar MA63 yang mesti diterjemahkan dalam dasar dan tindakan, bukan sekadar ucapan,” tegas CAMOS.

Dikeluarkan oleh:

Daniel John Jambun

Presiden

Change Advocate Movement(CAMOS)