Posts
Borneo Herald
7.14PM MYT, 17-11-2025
Oleh Daniel John Jambun
SELAMA enam dekad, Sabah dan Sarawak diberitahu bahawa mereka miskin sebelum Malaysia — dan ini sebahagiannya benar.
Tetapi apa yang benar sepenuhnya ialah:
Sabah dan Sarawak kekal miskin selepas Malaysia, walaupun mempunyai kekayaan semula jadi yang luar biasa.
Janji pembangunan sebagai rakan setara tidak pernah ditunaikan.
Sebaliknya, minyak, gas, kayu balak dan kekayaan kita digunakan untuk membina bandar-bandar di Malaya, membiayai golongan elit Malaya, dan memperkayakan kelas politik Malaya.
Tunku Abdul Rahman sendiri menyatakan bahawa Malaysia dibentuk untuk membangunkan Borneo Utara dan Sarawak.
Namun 62 tahun kemudian, tanah ini kekal mundur, kurang pembiayaan, dan dipinggirkan secara politik.
Kenapa?
Kerana Malaysia yang wujud hari ini bukan Malaysia yang dipersetujui oleh Sabah dan Sarawak untuk dibentuk.
Perjanjian Malaysia 1963: Kebenaran Yang Mereka Tidak Mahu Anda Ketahui
Pembacaan MA63 secara jujur dan sah dari segi undang-undang menunjukkan bahawa:
Sabah dan Sarawak BUKAN pengasas bersama sebuah persekutuan baharu.
Sebaliknya, mereka diserap ke dalam Persekutuan Tanah Melayu yang sedia ada, yang kemudiannya hanya menukar namanya kepada “Malaysia”.
Artikel I MA63 menyatakan:
> “Jajahan Borneo Utara dan Sarawak … hendaklah digabungkan dengan Negeri-Negeri dalam Persekutuan Tanah Melayu … dan Persekutuan itu selepas itu hendaklah dipanggil Malaysia.”
Ini bermaksud:
Malaysia bukan persekutuan baharu.
Malaysia adalah Tanah Melayu yang diperbesar.
Sabah dan Sarawak dimasukkan ke dalam struktur perlembagaan Malaya.
Artikel IV MA63 mengesahkan perkara ini dengan menyerahkan kedaulatan Sabah dan Sarawak terus kepada Malaya.
Struktur undang-undang ini tidak pernah berubah.
Mengapa Pindaan Artikel 1(2) Tahun 2021 TIDAK Mengembalikan Rakan Setara
Pada 2021, Putrajaya meminda Artikel 1(2) dan mendakwa ia “mengembalikan status rakan setara.”
Ini tidak benar.
Pindaan itu:
tidak memulihkan kuasa,
tidak memulangkan hak,
tidak mengubah status undang-undang,
dan tidak menyelesaikan apa-apa.
Ia sekadar kosmetik — satu gimik hubungan awam, bukan pemulihan perlembagaan.
1. Sabah & Sarawak kekal sebagai negeri, bukan rakan setara.
2. Tiada apa yang Malaya ambil sejak 1963 dipulangkan.
Masih hilang:
Hak minyak dan gas
Autonomi cukai
Perairan wilayah
Kawalan pendidikan dan kesihatan
Kuasa veto Artikel 161E
Hak 40% hasil bersih persekutuan
3. Kuasa persekutuan kekal mutlak.
4. MA63 tidak diperlembagakan.
5. Tiada reformasi struktur persekutuan.
6. Peguam kerajaan sendiri mengakui ia bersifat simbolik.
7. Malaysia secara undang-undang kekal Malaya 1957 — bukan persekutuan baharu.
Apa Kata Undang-Undang Antarabangsa: Resolusi PBB 1514 & 1541
Resolusi 1514 (1960): Hak Menentukan Nasib Sendiri
Ia menyatakan:
Semua bangsa berhak menentukan masa depan mereka.
Tiada wilayah boleh diserahkan kepada negara lain tanpa kehendak bebas rakyat.
Dekolonisasi mesti demokratik, telus, dan bebas manipulasi.
Kaitan dengan Sabah & Sarawak:
Malaysia dibentuk tanpa referendum atau plebisit.
Perlindungan yang dijanjikan dalam MA63 dihapuskan kemudian.
Pembentukan Malaysia tidak memenuhi piawaian moden PBB.
Elemen Penting yang Hilang: Penentuan Nasib Sendiri yang Tulin
Rakyat Sabah dan Sarawak tidak pernah diberi peluang untuk menentukan penyertaan mereka dalam Malaysia secara bebas.
Tiada referendum.
Tiada plebisit.
Tiada pilihan demokrasi.
Ini melanggar:
Piawaian UNGA & UNSC
Resolusi 1514 & 1541
Manila Accord
Vienna Convention
Suruhanjaya Cobbold: Bukan Referendum, Bukan Mandat
Suruhanjaya Cobbold tidak pernah menjadi referendum.
Tugasnya hanya menilai pandangan kumpulan tertentu — bukan mengadakan undian demokratik.
Malah, keputusannya sangat berpecah:
1/3 menyokong Malaysia
1/3 menolak
1/3 mahu Sabah merdeka dahulu sebelum berbincang
Ini membuktikan tiada persetujuan majoriti, dan rakyat Sabah tidak pernah diberi hak untuk menentukan masa depan politik mereka.
Malaysia dibentuk tanpa persetujuan jelas — bercanggah dengan prinsip dekolonisasi antarabangsa.
Manila Accord & Misi PBB: Proses yang Tergendala
Manila Accord (1963), ditandatangani oleh:
Malaya
Indonesia
Filipina
meletakkan syarat bahawa PBB mesti mengesahkan persetujuan Sabah sebelum Malaysia dibentuk.
Namun Malaysia diisytiharkan sebelum pengesahan itu selesai.
Sebuah persekutuan yang lahir tanpa persetujuan lengkap adalah persekutuan yang melanggar undang-undang antarabangsa.
Kebenaran Yang Kita Mesti Terima
Sabah dan Sarawak hari ini:
BUKAN pengasas bersama
BUKAN entiti autonomi
BUKAN penerima manfaat dari kekayaan sendiri
Sebaliknya mereka menjadi:
wilayah bergantung kepada persekutuan
koloni sumber
wilayah di bawah struktur perlembagaan Malaya
Inilah ketidakadilan utama yang membangkitkan kesedaran politik Borneo hari ini.
Dua Laluan Sah dan Legitimit untuk Masa Depan
1. Runding Semula Malaysia Menjadi Rakan Setara Sejati
Ini memerlukan:
Kawalan fiskal penuh
Kedaulatan sumber penuh
Pemulihan perairan wilayah
Perlembagaan MA63
Pemulihan kuasa veto Artikel 161E
Kuasa persekutuan dihadkan hanya kepada pertahanan, hubungan luar, dan mata wang
2. Memohon Bantuan PBB di bawah Resolusi 1514 & 1541
Laluan ini:
mengukuhkan kedudukan undang-undang
menjamin legitimasi antarabangsa
memastikan penentuan nasib sendiri yang tulin
menghalang manipulasi persekutuan
Pengiktirafan Antarabangsa & Hak Kedaulatan
Setelah kesetaraan dipulihkan, Sabah dan Sarawak boleh:
menyertai komuniti antarabangsa
memohon keahlian PBB
menyertai Komanwel
menubuhkan pejabat perdagangan antarabangsa
merundingkan kerjasama pembangunan
Ini tidak semestinya bermaksud kemerdekaan —
Tetapi kesetaraan berdaulat dalam Malaysia seperti yang dijanjikan.
Blok Borneo: Sabah + Sarawak Bersatu
Front bersatu boleh merunding semula Malaysia atau memaksa reformasi.
Cadangan Langkah:
Feb 2026 — Tubuh Blok Borneo
Mac 2026 — Maklumkan Kerajaan Persekutuan
Apr–Mei 2026 — Draf pindaan rakan setara
Jun 2026 — Bentang reformasi perlembagaan
16 Sept 2026 — Isytihar Malaysia Baharu yang Setara
Apakah Maksud Kesetaraan Sejati
Kawalan minyak, gas, dan mineral
Autonomi fiskal
Perkhidmatan awam sendiri
Sistem pendidikan & kesihatan yang dikendalikan Sabah dan Sarawak
Had ketat ke atas kuasa persekutuan
Seperti dijanjikan dalam 18 Perkara dan 20 Perkara.
Kesimpulan: Era Baharu untuk Borneo
Selama 62 tahun, Sabah dan Sarawak menunggu keadilan.
Kini kesedaran politik rakyat telah bangkit.
Kita berada di titik perubahan sejarah.
Dengan kepimpinan yang teguh daripada Shafie Apdal, Willie Mongin, dan semua pemimpin Borneo yang bukan boneka parti Malaya, kita akhirnya boleh:
membetulkan kesilapan sejarah,
memulihkan maruah rakyat,
dan membina Malaysia yang dijanjikan.
Sejarah sedang memanggil.
Kali ini, Sabah dan Sarawak mesti merebut peluang ini.
Daniel John Jambun ialah Presiden, Borneo’s Plight in Malaysia Foundation (BoPiMaFo)#~Borneo Herald™
No comments:
Post a Comment